Τα βότανα είναι φυτικά συστατικά, τα οποία ο άνθρωπος εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιεί στη διατροφή του, κυρίως λόγω της ευεργετικής τους δράσης και της αρωματικής τους γεύσης. Συνήθως εμφανίζονται αποξηραμένα και χρησιμοποιούνται καθημερινά σε διάφορες μορφές, όπως τσάι, βάμματα, σκόνη, αιθέρια έλαια, κ.α.
Ανάλογα με τη χρήση τους τα βότανα ταξινομούνται σε κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα φαρμακευτικά βότανα, τα οποία χαρακτηρίζονται για τις θρεπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και φαρμακευτικές τους ιδιότητες έναντι αρκετών παθήσεων. Στη δεύτερη κατηγορία εμφανίζονται τα μαγειρικά βότανα, τα οποία εμπλουτίζουν το φαγητό με την ξεχωριστή γεύση τους, ενώ επίσης βοηθούν στον παρατεταμένο χρόνο συντήρησης των τροφίμων. Τέλος, στην τρίτη κατηγορία έχουμε τα αρωματικά βότανα, τα οποία περιέχουν υψηλή ποσότητα ελαίων που τους χαρίζουν ευχάριστο άρωμα. Έτσι, αυτά τα βότανα χρησιμοποιούνται κυρίως για τη παραγωγή καλλυντικών και αρωμάτων.
Ενδεικτικά κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά βότανα της Ελλάδας, και οι ιδιότητες τους, είναι τα εξής:
- Φασκόμηλο: Συμβάλλει στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού έναντι πολλών παθογόνων μικροοργανισμών και αποτελεί ασπίδα κατά των ελεύθερων ριζών.
- Βαλεριάνα: Είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για το άγχος και την αϋπνία. Η ρίζα του φυτού δυναμώνει την καρδιά και μπορεί μερικές φορές να μειώσει την υψηλή πίεση του αίματος, ενθαρρύνει την επούλωση των πληγών και είναι αποτελεσματική για τις μυϊκές κράμπες.
- Δυόσμος: Περιέχει πολλές βιταμίνες, εκ των οποίων βιταμίνη Α και Β6. Κυρίως χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του πυρετού, των τροφικών δηλητηριάσεων, της υπέρτασης, καθώς και του πονοκέφαλου.
- Ιπποφαές: Αποτελεί υπερτροφή, καθώς περιέχει παραπάνω από 190 θρεπτικά στοιχεία. Σημαντικές του ιδιότητες είναι το ότι συμβάλλει στην καρδιαγγειακή υγεία, βοηθά στην επούλωση πληγών και εγκαυμάτων και τέλος μειώνει την χοληστερίνη και τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
- Πράσινο τσάι: Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύοντας από διάφορες λοιμώξεις. Επιπλέον, συμβάλει στην πρόληψη ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων.
Διατροφική πρόταση
Σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό ρίχνουμε 2 κουταλάκια από αποξηραμένα βότανα της επιλογής μας, για περίπου 5 λεπτά, έπειτα τα αφαιρούμε. Επίσης, εάν θέλουμε μια πιο γλυκιά γεύση, μπορούμε να προσθέσουμε ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι.
Εβελίνα Μαγαλιού
Φοιτήτρια του τμήματος Διαιτολογίας – Διατροφολογίας
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
